Avlanan hayvanın yenmesi caiz midir?

Avcının avladığı hayvanın yenmesi caiz midir?Avlanmanın helal olması için gereken şartlar nelerdir?Hangi avın eti yenilebilir?Hangi avın eti yenmez?

Avcının, boğazladığı hayvanın etini yemeyi caiz kılacak bir kimse olması gerekir. Şöyle ki: Avcı,Ehil olacak yani Akil(akıllı) olacak. Yâni hayvan boğazlamayı bilecek Besmele okuyacak.

Sabînin ve delinin avlanması, —akıllı olmadıkları müddetçe —yâni hay­van boğazlamayı Besmele okumayı bilmedikçe, avlarının eti yenilmez.

Avcının tevhid ehli olması da gereklidir. Müslüman ve kitabiler gi­bi,..

Bununla beraber, ihramlı olmamak da şarttır. Avcının haremde olmaması da şarttır.

Muhrimin(ihramlının) avladığı ve Haremde avlanan avin eti yenilmez. Müslüman ve kitabî olanlardan ahras olanların avında bir beis yoktur.

Avcının besmele okuma zamanı; ava atacağı şeyi atacağı veya kö­peğini salacağı zamandır. Veya avcıl kuşunu bırakacağı vakittir.

Av avlayacak hayvanı gönderme zamanında besmele çekmek kı­lınmıştır. Yoksa, bize göre, besmele avın ta'ynn için şart kılınmamıştır.

Hatta bir adam köpeğini veya avcıl kuşunu ava gönderirken bes­mele okusa; o gönderdiği hayvan ister gösterdiği avı yakalasın, isterse başkasını yakalasın veya bir kaçını birden yakalasın —bir besmeleyle —cümlesi helâl olur.

Avcı atacağını atacağı veya salacağını salacağı zaman, besmeleyi terk eder ve bunu da kasden yaparsa; o avın etini yemek helâl olmaz.

Şayet besmeleyi unutarak terkederse, yenilmesi helâl olur. Fetâvâyi Kâdıhân'da da böyledir.

Mecusinin avı yenmez.

Putperestlerin avı da yenmez. Mürtecilerin de avı yenmez. Çünkü bunlar zekât ehli (- temiz) değildirler. Yani, hayvan boğazlamaya eh­liyetleri yoktur. Kftlİ'de de böyledir.

Bir nasrânî, köpeğini ava gönderirken veya atacağı şeyi atarken, mesihin ismini söylese, avının eti yenmez.

Av köpeğini veya avcıl kuşunu gönderirken besmele söylemek şarttır. Gerçekten öğretilmiş köpek, sahibinden habersiz bir av yakalayıp, onu öldürürse; o avın eti yenmez.

Şayet köpeğin sahibi, çağırdığı halde köpek geri dönmez ve o hâl­de, sahibi besmeleyi okursa: köpek de o ses sebebiyle avını yakalamada gayretini artırmaz ise, yakaladığı avın eti yenilmez. Eğer köpek gayreti­ni artırırsa, istihsânen o avın eti yenilir. Zahîriyye'de de böyledir.

Bir müslüman, köpeğini ava gönderdiğinde, bir mecûsi de ona gayret vermek için bağırsa; köpek de o sebebden gayret etse; onun avında bir sakınca yoktur.

Bir mecûsi, köpeğini ava gönderdiğinde, bir müslüman onu gay­rete geçirmek için bağırır; köpek de gayrete geçerse, avının eti yenmez.

Mürted, ihramlı ve besmeleyi kasden terk eden kimselerin boğaz­ladıklarını yemek caiz olmaz. Bunlar bu hususta mecûsî yerindedirler. Hızânctü'l-Müftîn'de de böyledir.

Şemsii'l-Eimme Serahd, Kitabu Sayd Şerhi'nde şöyle buyurmuştur: Bir müslüman köpeğini ava gönderdiğinde, bir mecûsi de o köpeği sesiyle gayrete geçirirse; gerçekten o köpeğin yakaladığı av yenilir. Me­cûsî, köpek giderken harekete geçirmiş olursa bu böyledir.

Fakat, köpek dururken, mecûsî onu harekete geçirirse; o zaman, o köpeğin yakaladığı av yenmez. Muhıyt'te de böyledir.

Hiç kimse göndermediği hâlde, bir köpek veya avcıl kuş, kendi­liğinden bir avın izini takip eder. Avın bir müslüman da onu harekete geçirir ve harekete geçen köpek varıp avı yakalarsa; o helâl olur.

Kıyas ise, helâl olmamasıdır. Kafi"de de böyledir.

Şayet köpek harekete geçirilmezse yakaladığı helâl olmaz. Tatar-haniyye'de de böyledir.

Bir adam köpeğini ava gönderdiğinde besmeleyi kasden terk eder ve köpek, o avın izine düştüğü zaman, besmeleyi söyleyip köpeği hare­kete geçirir; köpek de avını yakalayıp onu öldürürse; onun eti yenmez. Köpek ister harekete geçsin; isterse geçmesin farketmez. Yenâbi'de de böyledir.

Avlamanın şartlarından birisi de; bir kimse köpeğini ava gönde­rirken veya ava atacağı şeyi atarken, —putberestler, mecûsîler ve kas­den besmeleyi terk edenler gibi, —boğazladıkları yenilmeyen kimseleri ortak etmemektir.

Keza, köpeği ava gönderdikten veya atacağı şeyi ava attıktan son­ra; başka bir İş ile meşgul olmamak (bilakis avını takip etmek,) de avın şartlarındandır.

Bir müddet sonra avı bulur ve o ölmüş olursa; işte bu iki cihet üzeredir:
1-) Köpek, avı bulana kadar vakit kaybetmeyip, onun ve yanında durursa, bu durumda, o av yenmez. Bu kıyâsdır.

İstihsân da ise yenir. Âlimler şöyle buyurmuşlardır:

Bu, lâzım olan şarttır. Köpek avın yanında olursa, istihsâna göre cevap verilir.
2-) Fakat, avcı avı ölmüş, köpeği de ondan uzaklaşmış bulursa; kıyâsen de, istihsânen de o avın eti yenmez.

Şayet ava köpeği gönderir, kendisi de başka bir işle meşgul olur; akşam yaklaşınca da avı aramaya gider ve avı ölmüş köpeği de onun yanında bekler hâlde bulur; avda da köpek tarafından mı, yoksa başka bir şey sebebiyle mi olduğu bilinmeyen bir yara bulunursa; İmâm kitap'- da: "Onun etini yemek mekruhtur." buyurmuştur. Şemsü'l-Eİmme Hal-vânî ve Şemsü'l-Eimme Seraha, "yenmez." diye hükmeylediler. Şeyhü'l-tslam Hâher-zâde: "Ben, bunda kerâhatı tenzihiyye görüyorum." buyurmuştur.

Fetva ise, öncekine (yenmez'e) göredir. Zahîriyye'de de böyledir.

uu hâllerin tamamı, avda bir yara bulup onu köpeğin yaptığını bildiği zaman böyledir.

Fakat, avdaki yaranın başka şeyle meydana gelmiş olduğunu bilir veya iki yaradan birinin köpek tarafından, diğerinin de başka bir şey tarafından olduğunu anlarsa; bu takdirde o yenmez. İster, talebi terk etsin, isterse etmesin, farketmez.

Diğer avcı! hayvanlarda da cevap aynıdır.

Atma olaylan da böyledir.

Bir kimse, okunur ava attı; o da isabet ederek, onun gözünü çıkar­dı; sonra da onu okun yarasından başka bir yara ile ölmüş olarak bul* du ise, —talep edici olsa da onun eti yenmez.

Eğer, okun yarasından başka yara bulamaz, ve kendisi de başka bir işle meşgul olmamış olursa; istihsânen onu yer. Eğer başka işle meş­gul olmuş ise, o av, kıyâsen de istihsânen de yenmez, Motuyt'te de böyledir.

Fetâvâyi Âhû'da şöyle zikredilmiştir:

Bir avcı, suda bulunan bir kuşa okunu atıp, onu yaralar; sonra da onu almak için ayakkabıların çıkarmakla meşgul olur; ayakkabılarını çıkardıktan sonra da, suya girer ve kuşu o yara sebebiyle ölmüş olarak bulursa; onu yemek helâl olur.
Kftdî 3edîu'd-dîn şöyle buyurmuştur:

Ayakkabıyı çıkarmak özür değildir ve talebi terktir. Gerçekten onu yemek helâl olmaz. îmöm'a soruldu:

—Bir avcı atacağını ava attı ve bir başkasına da onu almasını em­retti ne olur?

İmim:

—"Bu caizdir." buyurdu.

"Bir adam, köpeğini ava gönderdi, unutarakda besmele okumadı, köpek ava erişmeden besmeleyi okudu. Köpük onu yakalayana kadar­da, onu geri çağırmadı, bu durumda da, o avın eti yenmez." denilmiştir.

Avcı atacağını attıktan sonra, besmele çekerse, o zaman av yenir. Çünkü köpeği geri çağırma mümkündür. Fakat oku, veya atılan şeyi geri çevirmek mümkün değildir. Tatarfeftniyye'de de böyledir.
En doğrusunu bilen Allahu Teâlâ'dir

Yorumlar (0)
Yorumlarınızı asagidan yazabilirsiniz. Yeni soru sormak icin ise buraya tikla


Son eklenen ruyalar

Sitemizde yer alan soruların cevapları özenle islami eserlerden seçilerek yazılmaktadır.
..