Allah c.c. temizlenenleri niçin sever?

Allahü teala temizlenenleri niye sever?Dinde temizlik nasıl olmalıdır?Temizlik hakkında ayet ve hadisler..


Iman edenler, Yüce Rabbimiz'in Kuran-i Kerim'deki emir ve tavsiyelerine uyma konusunda son derece kararli ve titizdirler. Yüce Allah'in begendigi davranislari sergilemeye, övdügü özelliklere sahip olmaya ve sakindirdigi her durumdan uzak olmaya çalisirlar. Allah'in kullarina emirlerinden biri olan pislikten kaçinmak ve temiz olmak (Müddessir Suresi, 5) da diger tüm konular gibi müminlerin özen ve hassasiyet gösterdikleri konulardandir.

Kuran'da bildirilen anlamda maddi ve manevi temizlik, yeryüzünde yalnizca samimi olarak iman edenlerde tecelli eder. Kuran ahlakindan uzak yasayan cahiliye toplumlarinda ise genellikle ince düsünceden yoksun, üstün körü bir temizlik anlayisi hakimdir. Bu kimseler çogu zaman temizlik konusunda oldukça yetersiz bir bilgiye sahiptirler. Temizligi kendilerince bir yük olarak görürler. Temiz olmaya yönelik istekleri az, bu yöndeki çabalari da son derece zayiftir. Iste bu kimselerin sahip olduklari yanlis temizlik anlayisinda saglik ve hijyene iliskin pek çok detayin nasil göz ardi edildigi, yazi boyunca deginecegimiz konulardan biri olacaktir.

.

Kuran Ahlakinda Temizligin Önemi

1. Temizlik, Allah'in Bir Emri Oldugu için Önemlidir:

Temizlik, .Süphesiz Allah, tevbe edenleri sever, temizlenenleri de sever. (Bakara Suresi, 222) ayetinde de bildirildigi gibi Yüce Rabbimiz'in begendigi ve müminlerin yaratilislarina en uygun olan tutumdur. Allah'in üstün gördügü bir davranis olan temizlik, müminlere bir yandan da çok büyük bir zevk ve rahatlik verir. Yasamlarinin her aninda Allah'in emirlerini uygulama konusundaki kararlilik ve gayretleri hissedilen samimi iman sahipleri, temizlik konusunda da ayni hassasiyeti gösterirler.

2. Temizlik, Cennete Duyulan Bir Özlem Olmasi Bakimindan Önemlidir:

Inanan bir insanin dünyada olusturmak istedigi ortam cennet ortaminin benzeridir. Mümin cennete layik görülen bir insandir ve dünyada da cennetteki temizligi, güzelligi gerek kendi üzerinde gerekse çevresinde olusturmaya çalisir. Kuran'da cennet hayatina iliskin olarak yapilan tasvirler, müminler için bu konuda bir yol göstericidir. Cennet ortami, dünyada karsilasilan her türlü kirden arindirilmis, her detayin kusursuz bir düzen ve uyum içerisinde bulundugu, güzelliklerle dolu, tertemiz bir mekandir. Bu nedenle müminler dünyada da insanlarin, yiyeceklerin, kiyafetlerin en temiz olanlarini; evlerin, arabalarin, esyalarin en estetik olanlarini Allah rizasi için sever ve isterler. Tüm bunlar sonsuz cennet ortamini ve nimetlerini insanlara hatirlatan güzelliklerdendir.


Temizlik Anlayisindaki Yanlis Mantiklar


Din ahlakindan uzak, vicdani yerine nefsine göre hareket eden, Kuran ahlakinin kazandirdigi gerçek akildan ve ince düsünceden yoksun bir kimsenin maddi ve manevi temizlikten gerçek anlamda zevk almasi beklenemez. Böyle bir insan genellikle temiz olani kirli olandan ayirt edebilecek bir suura, pislikten rahatsizlik duyacak bir bilince sahip olamayacagi gibi, Kuran ahlakina uygun olarak yasayan insanlarin temizlik konusundaki hassasiyetlerini de anlamayabilir. Ayrica bu yasayisi benimsemis insanlar temizlikle ilgili olarak Kuran ahlakina uygun olmayan su yanlis mantiklara da sahip olabilirler:

1. Vurdumduymazlik:

Cahiliye toplumlarinda sikça rastlanan tavirlardan biri 'birsey olmaz' mantigidir. Bu çarpik mantiga sahip olan kisi, dogru davranisi bildigi halde bile bile yanlis olani yapmaktadir. Örnegin marketten aldigi elmayi yikamaya gerek duymadan yalnizca peçeteyle silerek yediginde, bunun kendisine hiçbir zarari olmayacagini iddia edebilmektedir. Oysa her insan Allah'in kendisine bahsetmis oldugu en büyük nimetlerden biri olan bedenini bir emanet gibi korumak ve gerekli özeni göstermekle mükelleftir. Temizlik ve hijyen konusunun insan sagligini birebir etkiledigi unutulmamalidir. Insanin bu sorumlulugunu göz ardi edip, vurdumduymaz bir tavir içine girmesi Yüce Allah'in begenmeyecegi bir davranis olacaktir. Ayrica bu tip insanlar genellikle çevrelerine karsi da son derece duyarsiz olurlar. Bulunduklari ortamlardaki pisliklerden, daginikliktan rahatsiz olmaz, temizlemek için herhangi bir girisimde bulunmaz, umursuz bir tavir takinirlar.

2. Üsengeçlik:

Bir baska zararli düsünce ise 'üsenme' mantigidir. Kuran ahlakinda yeri olmayan üsengeçlik mantiginda, aslinda dogru davranis bilinmekte, vicdanen de kabul edilmektedir, ancak uygulamada irade ve devamlilik gösterilmez. Örnegin yemek yemeye baslamadan önce ellerin yikanmasi gerektigini herkes bilir. Çünkü elimiz en çok kullandigimiz hayati organlarimizdan biridir ve çogu zaman temiz olmayan yerlere ve nesnelere dokunmak durumunda kaliriz. Eger bir kisi bu bilgilere ragmen yemek yemeye veya yemek hazirlamaya ellerini yikamadan basliyorsa, bunun altinda yatan sebeplerden biri üsengeçliktir. Bu kisiye neden böyle bir davranis sergiledigi sorulacak olsa, belki de daha 10 dakika önce ellerini yikadigini söyleyecektir. Peki acaba geçen 10 dakika boyunca dokundugu hersey temiz midir? Kuskusuz ki burada esas olan ince düsünce ve vicdaninin insana ne söyledigidir. Ellerimizi yikamadan hazirlayacagimiz bir meyve tabagindan sevdikleriniz, arkadaslariniz meyve yiyeceklerse onlar için bu ince düsünceyi göstermemiz gereklidir. Onlar, bu yiyecekleri hazirlayan kisilere güvendikleri için ikram edilen yiyecekleri yemektedirler. Peygamberimiz (saa) su sekilde bildirmektedir:

Enes Ibnu Malik anlatiyor: Resulullah (saa) buyurdular ki: Kim, evinin hayir ve bereketini Allah Teala Hazretlerinin artirmasini diliyorsa, yemege otururken ve yemekten kalkarken ellerini yikasin.

Bu örnek bize göstermektedir ki, üsengeçlik Kuran ahlakina uygun olmayan bir tutumdur.

Insan, bu ruh halinden rahatlikla kurtulabilir. Her Müslüman, Kuran ahlakina uygun olan davranisi göstermek konusunda vicdanini dinlemeli ve vicdaninin gösterecegi dogru yolu üsenmeden, kararlilikla ve iradeyle takip etmelidir.

3. Yeterli Görme Mantigi:

Bu yanlis düsünceye dair çok çesitli örnekler vardir. Birinci maddedeki örnegin bir benzerini ele alacak olursak, marketten alinmis olan üzümleri iyice yikamadan yalnizca suyun altindan usulen geçirip yemek ve diger insanlara da bu sekilde ikram etmek yeterli görme mantigina sahip bir kimsenin yapabilecegi bir harekettir. Bu yanlis düsünce içindeki insan kendi bedeninin temizlik ve bakimina, evinin, yiyeceklerinin ve kiyafetlerinin temizligine iliskin ölçüleri kendi aklina göre belirlemektedir. Baska bir deyisle, kolayina gelecek biçimde, asgari seviyede bir temizlik anlayisini yeterli bulmaktadir. Hijyenle ilgili detaylari kendince gereksiz is olarak görmekte, temizligi bastan savma olarak nitelendirilen bir tarz içinde gerçeklestirmektedir.

Allah rizasina uygun olan davranis ise bu konuda titizlik gösterilecek her yeni detayin, Allah'a yakinlasmada ve O'nun rizasini kazanmada bir vesile olabilecegini umut ederek hareket etmektir.



4. Baskalari için Yapma Mantigi:

Bazi insanlar genellikle -yanlis bir tutum olarak- sadece toplum içinde önemli gördükleri kisilerin karsisinda bakimli olmayi, yalnizca kendilerini begendirmeleri gerektigine inandiklari ortamlarda temizlige özen göstermeyi tercih ederler. Oysa mümin, Kuran ahlakinin geregi olarak baskalari için degil, Allah'in begendigi bir tavir oldugu ve kendisinin de dogal olarak en rahat ettigi tutum bu oldugu için temizligi uygulamaktadir. Kuran ahlakinin yasanmadigi bir toplumda bulunan insanlarin bir bölümü de sadece bir davete veya toplantiya katilacaklari zaman görünümlerine ve fiziksel bakimlarina titizlik gösterebilmektedirler. Ancak yalniz olduklarinda ayni hassasiyet geçerli olmayabilir. Böyle bir durum, yapilan temizligin insanlar için oldugu izlenimini uyandirir. Oysa Allah'in rizasini kazanmak isteyen bir insan için karsilastigi her durum ayni degeri tasimaktadir. Yaptigi her temizlikte bunu bir ibadet suuruyla uygular.


Bu yanlis mantigin kendini açikça gösterdigi bir baska konu ise ev temizligidir. Gelecek misafirler için evini temizlemeye niyetlenen bir kimse yalnizca misafirlerin görecegi veya kullanacagi mekanlari temizlemeyi tercih ediyor olabilir. Kimi evlerde yalnizca misafirlere özgü bir odanin veya koltuklarin bulunmasi bunun açik bir örnegidir. Bu oda hemen hemen hiç kullanilmaz, misafir gelmeden önce son bir temizlik yapilir ve kullanima açilir. Oysa evin her tarafi her zaman ve her durumda temiz tutulmalidir. Çünkü kisinin kendisi de bu ortamda yasamakta, yemek yemekte ve uyumaktadir. Allah'in rizasina uygun olan davranis biçimi bu hassasiyeti her zaman ve her durumda göstermeyi gerektirmektedir.


Yukarida maddeler halinde detaylariyla inceledigimiz bu yanlis mantiklarin yani sira bazi kimselerde bilgisizlik kaynaklanabilen uygulamalar da mevcuttur. Imani derinligin insanlara kazandirdigi suur olmadiginda, kisiler bilgisine sahip olmadiklari yeni durumlarda ince düsünce gösteremez, akil kullanamazlar.

Örnegin bazi kisiler marketten aldiklari ekmegi çok fazla mikrop tasidigi bilinen gazete kagidina sararak tasiyabilmekte veya para sayarken elini agzina götürebilmektedir. Bu durum neyin kirli neyin temiz oldugunu ayirt edememekle ilgilidir. Iman edenlerin detaylarda gösterdikleri akilcilik ve ince düsüncenin en güzel örneklerinden biri sevgili Peygamberimiz (saa)'in bir hadisinde su sekilde bildirilmistir:



Ebu Hureyre anlatiyor: Resulullah (saa) buyurdular ki: Biriniz su içerken kabin içine solumasin. Tekrar yudumlamak isteyince kabi agzindan uzaklastirip (nefes alsin) sonra dilerse yeniden içsin.

Kuran Ahlakina ve Peygamberimiz (saa)'in Sünnetlerine Göre Temizlikte Nelere Dikkat Edilmelidir?

Müminlerin diger tüm konularda oldugu gibi temizlik anlayislarinda da Kuran ahlakinin kendilerine kazandirdigi suur açikligi sayesinde üstün bir kaliteye sahip olduklari dikkat çekmektedir. Bu kalite dogal olarak yasamlarindaki her detaya yansimaktadir. Asagida temizlik konusuna iliskin bazi detaylar Kuran ayetleri ve Peygamberimiz (saa)'in hadis-i serifleri isiginda örneklendirilmistir:

(Önemli Bir Hatirlatma: Bu örneklerde verilen bilgiler aslinda insanlarin büyük bir çogunlugunun ailesi, okulu ve çevresi vasitasiyla ögrendigi bilgilerdir. Ancak Kuran ahlakinin yasanmadigi toplumlarda yine büyük bir çogunluk bu bilgileri uygulamaya geçirmekte üsengeçlik, vurdumduymazlik ve iradesizlik gibi sebeplerle basarili olamamaktadir. Oysa müminler temizlik ve temizlikle baglantili bakim, saglik, hijyen gibi tüm konularda gösterecekleri titizlikle Allah Katinda sevap kazanacaklarini umut ettikleri için, bu davranislari gönülden Allah'a adayarak hareket ederler. Öte yandan Kuran ahlakinin yasanmadigi toplumlarda bazi insanlarin asiri titiz oldugu da görülebilmektedir. Fakat bu kimselerde görülen titizlik bilinci tamamen kisisel, psikolojik ya da toplumsal sebeplerden kaynaklanan, Allah'in rizasini kazanma konusundaki suurdan yoksun bir bilinçtir.)

Fiziksel Temizlik Nasil Olmalidir:

Kuran-i Kerim'de cennetle ilgili haber verilen detaylardan biri, oradaki insanlarin fiziksel temizlikleridir. Cennette bulunan insanlarin bildirildigi bir ayette onlarin . sanki (her biri) 'sedefte sakli inci gibi tertemiz, piril piril olduklari haber verilmistir. (Tur Suresi, 24) Ayrica cennette insanlar için tertemiz esler bulundugu da pek çok ayetle müjdelenmistir. (Bakara Suresi, 25) Yüce Allah Kuran'da Hz. Yahya için . temizlik (de verdik) diyerek müminlerin temizliginin önemini bildirmistir. (Meryem Suresi, 13)

Hz. Muhammed (saa) de hadis-i seriflerinde müminlerin fiziksel temizliklerine iliskin olarak söyle buyurmustur:

Islam temizdir. O halde siz de temizleniniz, zira cennete ancak temiz olan girer. (Kesfü'l-hafâ, 1, 288.)

Vücutlarinizi temiz tutunuz; Allah, sizi temiz kullarindan eylesin. ( Muhtar-ül Ehadis 737)

Bu tavsiyeler dogrultusunda, insanlarin kisisel bakimlariyla ilgili dikkat etmeleri gereken bazi hususlar ise; temiz kokmak, her gün yikanmak, el ve tirnak bakimi, dislerin düzenli firçalanmasi, agiz hijyeninin bozulmasina neden olabilecek çürük ve benzeri nedenlerin tedavisi, cildin temiz tutulmasi, kirli ellerle yüze dokunulmamasi gibi hususlar olmalidir.

Kilik-Kiyafet Temizligi, Bakimi Nasil Olmalidir:

Kuran'da müminlerin üzerlerine giydikleri kiyafetlerin de temiz olmasinin gerekliligi haber verilmistir. Ayette söyle bildirilmektedir:

Elbiseni temizle. Pislikten kaçinip uzaklas. (Müddessir Suresi, 4-5)

Peygamberimiz (saa)'in bu konudaki bir hadisi ise su sekildedir:

Elbiselerinizi yikayiniz, tiras olunuz, dislerinizi temiz tutunuz, güzel ve temiz olunuz. (Muhtar-ül Ehadis 202)

Kiyafet temizliginde dikkat edilmesi gereken ayrintilardan bazilari ise; her gün giysilerin degistirilmesi, giysilerin ve giysilerin bulundugu dolaplarin havalandirilmasi, ayakkabilarin her zaman temiz bir görünüme sahip olmasi, kiyafetlerin estetik yönünün de dikkate alinmasi, disarida giyilen ve gün boyunca muhtelif sekillerde kirlenmeye açik kiyafetlerin ev ortamina gelindiginde ev giysileriyle degistirilmesi gibi örneklerdir.

Yasanan Ortamlarin Temizligi Nasil Olmalidir:
Kendilerini ve giyimlerini temiz tutan Müslümanlar, ayni sekilde yasadiklari ortamlarin düzenine de son derece titizlik gösterirler. Kuran'da bu konuda verilen örneklerden biri Hz. Ibrahim ile ilgilidir. Allah Hz. Ibrahim'e Kabe'yi, orada ibadet edecek olan müminler için temiz tutmasini emretmistir:

Hani Biz Ibrahim'e Evin (Kabe'nin) yerini belirtip hazirladigimiz zaman (söyle emretmistik:) Bana hiçbir seyi ortak kosma, tavaf edenler, kiyam edenler, rükua ve sücuda varanlar için Evimi tertemiz tut. (Hac Suresi, 26)

Ayetin ifadesinden de anlasildigi gibi, Allah bu temizligin öncelikle o mekani kullanacak ve orada Allah'in rizasini kazanmak amaciyla ibadet edecek olan kimseler için yapilmasini bildirmistir. Bu nedenle müminler de ayni Hz. Ibrahim'in uyguladigi gibi, Allah'in bu buyrugu dogrultusunda, yasadiklari mekanlari temiz, estetik ve göze en hos gelecek sekilde muhafaza etmelidirler. Öte yandan Yüce Allah Kuran-i Kerim'de içinde Kendi adinin anilmasina izin verdigi evlerde bir nur oldugunu haber vermistir. (Nur Suresi, 36) Bu yönüyle iman edenlerin yasadiklari, çalistiklari, biraraya gelip ibadet ettikleri, Allah'i zikrettikleri tüm mekanlar bir mescit niteligindedir ve Allah'in nurunu tasimaktadir.

Hz. Peygamber (saa) de evlerin temizligine büyük önem vermis ve, Allah güzeldir ve güzeli sever, cömerttir ve cömerdi sever, kerimdir ve kerimi sever, temizdir ve temizi sever. Evlerinizin çevresini temizleyin. (Tirmizi, edeb 41) sözüyle iman edenlere tavsiyede bulunmustur.

Yasanan mekanlarin temiz, hijyenik ve dolayisiyla saglikli yerler haline getirilmesinde düzenli havalandirma, banyo ve mutfak gibi en çok mikrop barindirabilecek yerlerin her kullanimdan sonra detayli temizligi, toz tutan yerlerin sikça tozunun alinmasi, halilarin her gün veya gün asiri süpürülmesi ve gerektiginde yikanmasi gibi faktörlerin önemli rolü bulunmaktadir. Bunun yani sira yasanan yerlerin mümkün oldugunca genislik ve ferahlik hissi veren, günes alan, tertipli, düzenli ve aydinlik yerler olmasi insanlarda saglayacagi olumlu psikolojik etki bakimindan da önemlidir.

Yiyeceklerdeki Temizlik Nasil Olmalidir:

Müminlerin, titizlik gösterdikleri bir baska konu da yiyeceklerin temiz olanlarini seçmeleridir. Bu, Allah'in Kuran'da müminler için bildirmis oldugu bir emridir. Bu konunun bildirildigi pek çok ayetten birkaçi söyledir:

. Size rizik olarak verdiklerimizin temizinden yiyin (dedik).
(Bakara Suresi, 57)


Ey insanlar, yeryüzünde olan seyleri helal ve temiz olarak yiyin ve seytanin adimlarini izlemeyin. Gerçekte o, sizin için apaçik bir düsmandir. (Bakara Suresi, 168)

Allah müminlerin temiz yiyecekleri seçtiklerini Ashab-i Kehf'in haber verildigi kissada da bildirmistir. Ayetlerde Kehf Ehlinin alisveriste temiz yiyeceklere yöneldigi söyle haber verilmistir:

. Dediler ki: Ne kadar kaldiginizi Rabbiniz daha iyi bilir; simdi birinizi bu paranizla sehre gönderin de, hangi yiyecek temizse baksin, size ondan bir rizik getirsin. (Kehf Suresi, 19)

Yukarida verilen örnekler yasam boyunca insanin karsilasabilecegi çesitli durumlardan yalnizca bir kismina iliskin detaylardir. Elbette ki örnekler çogaltilabilir ve kapsami genisletilebilir. Ancak yer, zaman ve kisilere iliskin faktörler ne olursa olsun asil olan her zaman ince düsünce olmalidir. Mümin, karsilastigi her yeni durumu Kuran ahlakinin gerektirdigi derin ve suurlu bakis açisiyla degerlendirecek, en dogru ve en temiz olani Allah'in izniyle bulacaktir.

Sonuç

Yüce Allah pisligin müsriklerin (Tevbe Suresi, 28) ve münafiklarin (Tevbe Suresi, 95) bir özelligi oldugunu Kuran-i Kerim'de bildirmistir. Bununla beraber Rabbimiz, müminleri de tertemiz kilmak istedigini haber vermistir. (Enfal Suresi, 11) Tüm bunlari bilen müminler, maddi manevi pisligin her türlüsünden kaçinmak konusunda çok büyük bir gayret içinde olurlar. Kuran ahlakinin getirdigi berrak akil vesilesiyle sürekli tertemiz olmaya niyet eder, her seyin en temizini ararlar. Iman etmeyen toplumlardaki insanlarin bu konuda gösterdikleri vurdumduymaz, üsengeç, gönülsüz ve bastan savma tavirlardan tamamiyla uzaktirlar. Unutmamak gerekir ki, güzelliklerle dolu tertemiz bir mekan olan cennette yasamanin cosku dolu nesesini, heyecanini hissedebilmek için bu dünyada temizlikten, güzellikten ve estetikten zevk alabilecek sekilde ruhun egitilip nefsin terbiye edilmesi gerekir.

Rablerinden korkup-sakinanlar da, cennete bölük bölük sevk edildiler. Sonunda oraya geldikleri zaman, kapilari açildi ve onlara (cennetin) bekçileri dedi ki: Selam üzerinizde olsun, hos ve temiz geldiniz. Ebedi kalicilar olarak ona girin. (Zümer Suresi, 73)

Temizlik ve hijyenin insan sagligini birebir etkiledigi unutulmamalidir. Her insan, Allah'in kendisine bahsetmis oldugu en büyük nimetlerden biri olan bedenini bir emanet gibi korumak ve gerekli özeni göstermekle sorumludur.



Peygamberimiz (saa) Allah güzeldir ve güzeli sever, cömerttir ve cömerdi sever, kerimdir ve kerimi sever, temizdir ve temizi sever. Evlerinizin çevresini temizleyin. (Tirmizi, edeb 41) sözüyle iman edenlere tavsiyede bulunmustur.




Yorumlar (0)
Yorumlarınızı asagidan yazabilirsiniz. Yeni soru sormak icin ise buraya tikla


Son eklenen ruyalar

Sitemizde yer alan soruların cevapları özenle islami eserlerden seçilerek yazılmaktadır.
..